Ασύρματες τεχνολογίες στο γύρισμα

Wireless image, wireless focus, walkie talkies. Love is in the air!

Στο γύρισμα υπάρχουν πολλές τεχνολογίες που απλοποιούν τη ζωή μας, μειώνουν τα καλώδια και αυξάνουν την αποδοτικότητα. Ας δούμε μερικές ασύρματες τεχνολογίες διαθέσιμες για ενοικίαση και μερικούς λόγους να τα χρησιμοποιούμε σε κάθε κινηματογραφικό γύρισμα.

Ασύρματη εικόνα

Ένα από τα βασικά είδη κινηματογραφικού εξοπλισμού στο σετ είναι η ασύρματη μετάδοση εικόνας. Προφανώς υπάρχουν πολλοί λόγοι για να την επιλέξετε προς ενοικίαση. Συνήθως από την κάμερα πρέπει να “φύγει” ένα καλώδιο τύπου SDI για να μεταφέρει την εικόνα στο μόνιτορ του σκηνοθέτη. Αν η κάμερα είναι σε τριπόδι και το μόνιτορ του σκηνοθέτη κάπου κοντά, τότε όλα καλά. Αν ωστόσο η κάμερα κινείται στο χέρι, ή σε κάποιο  steadicam, σε κάποιο gimbal ή car mount, τότε η χρήση ασύρματης μετάδοσης εικόνας είναι μονόδρομος. Συνήθως, απαιτείται ένας πομπός και ένας (τουλάχιστον) δέκτης. Τα βασικά τους χαρακτηριστικά είναι η εμβέλεια που έχουν, η μέγιστη ανάλυση της εικόνας που μεταδίδουν, το latency, η υποστήριξη πηγών όπως SDI και HDMI, το είδος της τροφοδοσίας και διάφορα πρόσθετα χαρακτηριστικά όπως η εκπομπή του σήματος προς συσκευές Android ή IOS. 

Θα αναφέρουμε 3 δημοφιλείς υλοποιήσεις, διαθέσιμες για ενοικίαση από τη FRENEL rental:

TERADEK BOLT 500

HOLLYLAND COSMO C1

HOLLYLAND MARS 400S

 

Ας τα δούμε αναλυτικά:

 

TERADEK BOLT 500

Πρόκειται για την πιο αξιόπιστη “industry standard” λύση για μεταφορά HD σήματος. Η TERADEK υποστηρίζει την ασύρματη μεταφορά High Definition εικόνας από SDI ή από HDMI πηγές με μηδενικό latency σε απόσταση 500 ποδιών (περίπου 150 μέτρα). Η τροφοδοσία γίνεται από ειδικό LEMO to D-TAP καλώδιο το οποίο μπορεί να πάρει ρεύμα από κάποια μπαταρία τύπου V-mount ή από κάποια πρίζα AC με το κατάλληλο τροφοδοτικό, αλλά και με ειδικό adapter από μπαταρίες τύπου sony NPF. H σύνδεση πομπού και δέκτη είναι πανεύκολη. Το σήμα που μεταδίδεται υποστηρίζει start/stop flags (ώστε να συγχρονίζεται κάποιο συνδεδεμένο καταγραφικό), custom LUTS τα οποία μπορείς να φορτώσεις μέσω USB στη συσκευή, και υποστηρίζει μέχρι 4 δέκτες. Η κατασκευή είναι αρκετά στιβαρή, από ελαφρύ μέταλλο, με μεγάλες αντοχές. Οι κεραίες είναι ενσωματωμένες (κρυφές) και δεν εξέχουν από το σώμα του πομπού ή του δέκτη. Επίσης, ο πομπός υποστηρίζει την μετατροπή από SDI σε HDMI και ανάποδα, ωστε να δίνει πολλές επιλογές συνδεσιμότητας πάνω στην κάμερα για τον συνδυασμό πομπού και μόνιτορ. Ο πομπός περιλαμβάνει 4 LED που ενημερώνουν τον χρήστη για την ορθή λειτουργία του, τη συνδεσιμότητα και την παρουσία ή όχι σήματος στην είσοδο. Υπάρχει ένας διακόπτης ON/OFF και ένα κουμπί τύπου joystick για την πρόσβαση στο menu το οποίο εμφανίζεται στο συνδεδεμένο μόνιτορ ως OSD. Αν ψάχνεις για την πιο αξιοπιστη και χωρίς latency λύση για focus pulling και άμεση επανασύνδεση αν χαθεί το σήμα, τότε η teradek είναι μονόδρομος. 

HOLLYLAND COSMO C1

Πρόκειται για μια κορυφαία λύση στην ασύρματη εικόνα από την Hollyland. Τα COSMO C1 μεταφέρουν σήμα εικόνας μέχρι 1080p60 σε απόσταση 1000 ποδιών (300 μέτρα περίπου) με ένα πολύ μικρό latency της τάξης των 40ms (αρκετά γρήγορο για να κάνουμε focus pulling). Το σύστημα υποστηρίζει την αυτόματη εναλλαγή συχνοτήτων και την επιλογή της πιο “καθαρής” για την μεταφορά της εικόνας αλλά και encryption για την αποφυγή διαρροών της εικόνας. Τόσο ο πομπός, όσο και ο δέκτης περιλαμβάνουν μια οθόνη τυπου OLED στην οποία εμφανίζονται οι βασικές πληροφορίες κατά τη λειτουργία αλλά και οι επιλογές του menu. Η τροφοδοσία γίνεται με 3 διαφορετικούς τρόπους, μπαταρία τύπου L-series που κουμπώνει απευθείας πάνω στο σώμα, εξωτερική τροφοδοσία από βύσμα DC και από USB type C. Οι κεραίες είναι εξωτερικές και μπορούμε να αλλάξουν είτε σε περίπτωση βλάβης, είτε σε περίπτωση που επιθυμούμε μια κεραία διαφορετικού τύπου. Υπάρχουν οι κλασικές κεραίες για μετάδοση σήματος σε ευθεία και οι κεραίες τύπου μανιτάρι για μετάδοση σήματος προς ύψος. Ένα ακόμη σημαντικό χαρακτηριστικό του COSMO C1 είναι η δυνατότητα που έχει ο δέκτης να συνδεθεί μέσω ενός USB καλωδίου με έναν υπολογιστή και να λειτουργήσει ως live streaming DEVICE. Τέλος, ο πομπός περιλαμβάνει δεύτερη θύρα SDI με loop through ώστε να μην “χάνεται” μία από τις θύρες της κάμερας και να μπορεί να συνδεθεί ταυτόχρονα ένα ακόμη μονιτορ με SDI. Συνοψίζοντας, τα COSMO είναι μια πιο οικονομική επιλογής από τα TERADEK με μεγάλη εμβέλεια, ικανοποιητικό latency και εξαιρετική ποιότητα σήματος ακόμη και σε περιοχές με “φορτωμένες” συχνότητες

HOLLYLAND MARS 400S

Πρόκειται για μια οικονομική υλοποίηση ασύρματης μετάδοσης εικόνας από την Hollyland, με εξαιρετικές ωστόσο επιδόσεις. Το σύστημα MARS 400S υποστηρίζει την ασύρματη μετάδοση HD εικόνας  (μέχρι 1080p60), σε απόσταση 400 ποδιών (περίπου 120 μέτρα). Το latency είναι μικρότερο από 0.1sec. Περιλαμβάνεται μικρή οθόνη τύπο OLED που εμφανίζει τις βασικές πληροφορίες και το menu. Η τροφοδοσία γίνεται από μπαταρίες τύπου L-series που κουμπώνουν απευθείας πάνω στο σώμα, ή από DC καλώδιο. Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά αυτού του μοντέλου είναι η υποστήριξη μέχρι 4 mobile συσκευών που συνδέονται μέσω WIFI. Αυτό είναι πολύ πρακτικό καθώς έτσι δίνει τη δυνατότητα να υπάρχει εικόνα σε διάφορα tablet και κινητά τηλέφωνα στο set. Ο πομπός υποστηρίζει εισόδους SDI και HDMI. Είναι μια φτηνή value for money λύση για ασύρματη εικόνα στο σετ σε πολλές συσκευές. 

 

ΑΣΥΡΜΑΤΟ FOCUS

 

Ένα ακόμη βασικό εργαλείο είναι το ασύρματο focus που μας επιτρέπει τον απομακρυσμένο έλεγχο ενός φακού. Συνήθως αυτά τα συστήματα αποτελούνται από ένα η περισσότερα μοτέρ που κινούν τα γρανάζια του FOCUS του IRIS και του ZOOM (FIZ motors) και ένα χειριστήριο ελέγχου. Ετσι μπορεί ο focus puller, εκτός από το να εστιάζει, να ελέγχει το διάφραγμα αλλά και το zoom ενός φακού. Ένα ακόμη χρήσιμο χαρακτηριστικό είναι ο έλεγχος του START/STOP button της κάμερας και τη χρήση κατάλληλου καλωδίου.

 

Ας δούμε αναλυτικά 3 υλοποιήσεις διαθέσιμες για ενοικίαση από τη FRENEL rental:

 

Tilta Nucleus-M WLC-T03

Πρόκειται για μια ολοκληρωμένη λύση ελέγχου φακού. Τα βασικό σύστημα περιλαμβάνει 2 μοτέρ και ένα χειριστήριο, αλλά μπορεί να υποστηρίξει μέχρι 3 μοτέρ. Είναι ελαφρύ, αξιόπιστο και η χρήση του είναι αρκετά εύκολη ακόμη και από αρχάριους χειριστές. Τα μοτέρ πάνω στην κάμερα χρειάζονται μια πηγή τροφοδοσίας τύπου D-TAP και μπορούν να προσαρμοστούν σε rods 15mm αλλά και 19mm. Tα επιπλέον μοτέρ μπορούν να τροφοδοτηθούν από το πρώτο μοτέρ με τη μέθοδο συνδεσμολογίας daisy chain. Στην αρχή, είναι απαραίτητο το calibration του φακού ώστε το μοτέρ να βρει το ευρος κίνησης του κάθε γραναζιού. Αφου γίνει το calibration μπορούμε να κάνουμε μια σειρά από ρυθμίσεις όσον αφορά τη δύναμη ή την ταχύτητα του μοτέρ, το απαλό σβήσιμο της κίνησης όταν φτάνει στα άκρα, την αντιστροφή της κίνησης (αριστερόστροφη ή δεξιόστροφη) του χεριστικού και άλλα πολλά. Ένα πολύ πρακτικό χαρακτηριστικό αυτού του συστήματος είναι η ύπαρξη  δύο χερουλιών που μπορούν με arri rosette ή με κάποιο αντάπτορα να δέσουν πάνω σε rail και να δώσουν στον οπερατέρ τον έλεγχο του focus, του iris, του zoom και του rec button μέσα από αντίστοιχα κουμπιά που περιλαμβάνουν. Έτσι μπορεί να λειτουργήσει η κάμερα χωρίς την ύπαρξη focus puller. Η εμβέλεια του συστήματος και η αυτονομία της μπαταρίας είναι εξαιρετική.  Είναι ένα πολύ χρήσιμο εξάρτημα στην περίπτωση που στήνουμε ένα σύστημα κάμερας με κίνηση στο χέρι, ή σε gimbal/steadicam και εχουμε τη βοήθεια του focus puller. Αξίζει να αναφερθούμε το υπέροχο ξύλινο διάκοσμο που του χειριστικού που δίνει μια πιο ζεστή αίσθηση τόσο στην αφή όσο και στην όψη.

Tilta Nucleus NANO wireless follow focus

Πρόκειται για την nano εκδοχή του Nucleus-M. Περιλαμβάνει ένα μοτέρ και ένα μικρό χειριστικό. Απευθύνεται κυρίως σε πολύ μικρά setup και κουμπώνει καλά σε Gimbal τύπου DJI RS2 και DJI RONIN-S. Τροφοδοτείται από μια επαναφορτιζόμενη μπαταρία και κουμπώνει με διάφορα εξαρτήματα με πολλούς τρόπους πάνω στο setup του gimbal ή της κάμερας. Το μοτέρ τροφοδοτείται επίσης από μια εξωτερική επαναφορτιζόμενη μπαταρία ή από micro-USB.  Ανάλογη με την τάση της τροφοδοσίας είναι και η ροπή του μοτέρ. Ενδεικτικά ο κατασκευαστής αναφέρει “Torque 0.65 Nm at 5 V και 1 Nm at 14.8 V”. Το μοτέρ του nano μπαίνει αποκλειστικά σε rods  15mm. Το σύστημα είναι συμβατό και με τα μοτέρ του Nucleus-M* (σε περίπτωση που πρέπει να ελέγχουμε πιο “σκληρούς” φακούς. Είναι εξαιρετικά ελαφρύ (το μοτέρ 96gr και το handwheel 159gr  χωρίς μπαταρία) και η εμβέλειά του είναι περίπου 91 μέτρα. Ότι πρέπει για DSLR, mirrorless και gimbal στησίματα. 

*υπάρχει επίσης η δυνατ;oτητα να “ταιριάξεις” τα μοτέρ του nucleus M με το nano, το fiz του Μ  με το μοτέρ του nano, το handwheel του nano με τα μοτέρ του M και γενικότερα όποιο συνδυασμό προτιμηθεί καθώς όλα επικοινωνούν μεταξύ τους  στο “οικοσύστημα” της Tilta

 

REDROCK MICRO REMOTE WIRELESS FOLLOW FOCUS

Πρόκειται για ένα κλασικό σύστημα ασύρματου focus. Το χειριστήριο τροφοδοτείται από 2 μπαταρίες ΑΑ. Το μοτέρ συνδέεται στο controller με lemo καλώδιο. Tο controller περιλαμβάνει την κεραία για την σύνδεση με το χειριστήριο, την είσοδο της τροφοδοσίας (D-TAP to LEMO) και τα κουμπιά ελέγχου. Το πακέτο περιλαμβάνει επίσης ένα handwheel που προσαρμόζεται σε οποιοδήποτε χερούλι για να μπορείς να ελέγχει ο οπερατέρ μόνος του το focus. Η Redrock περιλαμβάνει μερικές χρήσιμες λειτουργίες όπως το ARTISTRY, το οποίο εξομαλύνει τις αλλαγές focus σβηνοντας την αρχή και το τελείωμα των κινήσεων του μοτέρ. Η κατασκευή είναι μεταλλική και πολύ ανθεκτική και η αίσθηση που αφήνει το χειριστήριο στο χέρι είναι στιβαρή. Υπάρχουν επίσης καλώδια που υποστηρίζουν τον απομακρυσμένο έλεγχο του REC START/STOP για συγκεκριμένες κάμερες όπως η ARRI ALEXA PLUS

 

ΑΣΥΡΜΑΤΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

 

Ένα από τα βασικά εργαλεία ενός γυρίσματος είναι η ασύρματη επικοινωνία. Ας δούμε ενδεικτικά 2 διαφορετικές υλοποιήσεις διαθέσιμες στη FRENEL rental:

 

HYTERA PD505LF walkie talkie

Πρόκειται για τα κλασικά walkie talkie που περιλαμβάνουν και handsfree ακουστικά με μικρόφωνο. Είναι ένα βασικό εργαλείο για την αποδοτική μετάδοση πληροφορίας στο σετ. Είναι license free καθώς πατάνε στη συχνότητα PMR446Mhz οπότε δε χρειάζονται άδεια.

Αντέχουν 16 ώρες με μία φόρτιση, και είναι κατασκευασμένα για να αντέχουν στις σκληρές συνθήκες του γυρίσματος. Η χρήση τους είναι τόσο απλή που χρειάζεται μόλις 3 κουμπιά. Ένα για την επιλογή καναλιού, ένα για την ένταση της φωνή  και ένα για το PTT (push to talk). Κάθε κανάλι μπορεί να ανατεθεί σε κάποιο συγκεκριμένο department. πχ. η παραγωγή παίρνει το 1, το  φωτογραφικό παίρνει το 2 κ.ο.κ. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα αναγγελιών που γίνονται σε όλα τα κανάλια (department). Τα hands free στεκονται στο αυτί αγκαλιαζοντας το, αφήνοντας έτσι ελεύθερα τα χέρια να πραγματοποιούν οποιαδήποτε άλλη εργασία. 

 

EARTEK UL5S 5

Πρόκειται για την πιο δημοφιλή λύση για ενδοεπικοινωνία σε event μεταξύ σκηνοθέτη και οπερατέρ αλλά και σε γυρίσματα μεταξύ Heads of Department και βοηθών. Το ακουστικό καλύπτει το ένα μόνο αυτί (όποιο βολεύει τον χρήστη) αφήνοντας το άλλο ελεύθερο για επαφή με τον περιβάλλοντα ήχο-χώρο. Το μικρόφωνο έχει τη δυνατότητα να είναι κατεβασμένο για full duplex επικοινωνία ή ανεβασμένο για σίγαση- mute. Τα χέρια του χρήστη παραμένουν ελεύθερα για να πραγματοποιηθεί οποιαδήποτε εργασία απαιτείται. Αυτό το σύστημα υποστηρίζει την επικοινωνία μέχρι 5 ατόμων. Η αυτονομία της μπαταρίας είναι περίπου 6 ώρες, αρκετή διάρκεια για event αλλά και για γυρίσματα με αλλαγή μπαταρίας. Τα ακουστικά είναι αρκετά ελαφριά και ιδιαίτερα πρακτικά καθώς δεν υπάρχουν έξτρα καλώδια ή συσκευές που δένουν στη ζώνη ή στην τσέπη του χρήστη. Η εμβέλειά τους είναι περίπου 400 μέτρα. 

 

Κάθε συνθήκη γυρίσματος, έχει τα δικά της χαρακτηριστκά και τις δικές της ανάγκες. Μπορείς να προετοιμάσεις το γύρισμα επιλέγοντας τα κατάλληλα εργαλεία και φυσικά δοκιμάζοντας από πριν όλες τις συνδέσεις και τον τρόπο λειτουργίας

 

FRENEL